Η μεσιτεία της Υπεραγίας Θεοτόκου προς τον Θεό Πατέρα μέσω του Υιού της, αποτελεί κορυφαία έκφραση της σωτηριολογικής δυναμικής μέσα στην Ορθόδοξη θεολογία και  παράδοση, τονίζοντας την πνευματική της παρεμβατικότητα υπέρ των ανθρώπων. Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, αναφέρει χαρακτηριστικά πως «Οι προσευχές της Θεοτόκου είναι δύναμις μεγάλη ενώπιον Θεού και μεσιτεία ευσπλαχνίας»[1].

Αυτό γίνεται εμφανές και αντιληπτό ήδη από το πρώτο θαύμα που επιτελεί ο Ιησούς Χριστός στον Γάμο εν Κανά της Γαλιλαίας (Ιω.2:1-11), μετά από τη διαλογική προτροπή-παράκληση της Μητέρας Του, ‘‘οἶνον οὐκ ἔχουσιν. ⁴ λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· τί ἐμοὶ καὶ σοί, γύναι; οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου. ⁵ λέγει ἡ μήτηρ αὐτοῦ τοῖς διακόνοις· ὅ τι ἂν λέγῃ ὑμῖν, ποιήσατε’’, όπου μετέβαλε το νερό σε κρασί. 

Η Εκκλησία λοιπόν αναγνωρίζει τη μεσιτεία της Θεοτόκου ως ζωτική πνευματική δύναμη, που όχι μόνο ζητά τη χάρη του Θεού αλλά και οδηγεί τους πιστούς στην κοινωνία με τον Χριστό. Δεν διαμεσολαβεί απλά ανάμεσα στον άνθρωπο και το Θεό, αλλά είναι η Υπεραγία, η πρώτη «μετά τον Θεόν», αυτή που κατά τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό γίνεται  η «γέφυρα που μετάγει τοὺς ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν» (Ακάθιστος Ύμνος, Γ’ στροφή των Χαιρετισμών).

Λειτουργικά, αυτή η μεσιτεία αποτυπώνεται μέσα στη Θεία Λειτουργία και στις ιερές ακολουθίες που τιμούν τη σωτηριολογική της μεσιτεία, όπως οι Χαιρετισμοί και οι  Παρακλητικοί Κανόνες που ψάλλονται σε κάθε περίσταση και ιδιαίτερα αυτή την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου.

Μέσα από τη Μικρή και τη Μεγάλη Παράκληση, προβάλλεται η ζωντανή και δυναμική παρουσία της ως πρεσβεύτριας και βοηθού: ·‘‘Προστασία τῶν Χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, μεσιτεία πρὸς τὸν Ποιητὴν ἀμετάθετε’’, · ‘‘Ὦ Δέσποινα, τοῦ κόσμου γενοῦ μεσίτρια’’, · ‘‘ἄλλην γὰρ οὐκ ἔχομεν ἁμαρτωλοὶ πρὸς Θεόν, ἐν κινδύνοις καὶ θλίψεσιν, ἀεὶ μεσιτείαν’’, · ‘‘ἵνα μεσιτεύσῃς πρὸς τὸν ἐκ σοῦ τεχθέντα’’, · ‘‘Καὶ σὲ μεσίτριαν ἔχω, πρὸς τὸν φιλάνθρωπον Θεόν’’.

Βεβαίως κατά τον Απόστολο Παύλο «Ένας είναι ο Θεός και ένας ο μεσίτης ανάμεσα στον Θεό και στους ανθρώπους — ο Ιησούς Χριστός» (Α΄ Τιμ. 2:5). Μέσα από την προσευχή, τη μετάνοια και πρωτίστως την πίστη, ο πιστός επικαλείται την ενδιάμεση παρουσία της Θεοτόκου,  που έχει μοναδική παρρησία μπροστά στον Υιό της, αναγεννάει την ελπίδα και την προσδοκία, ενισχύοντας τη σχέση του με το Θεό. Οι Χριστιανοί καταφεύγουμε και προστρέχουμε προς τη «Μάνα» μας, για τα αιτήματά μας, με τη βεβαιότητα ότι Αυτή με αγάπη και μεσιτεία εισακούει τις δεήσεις και μεριμνά για τη σωτηρία μας.

Στην καθημερινότητά μας και στην κοινωνία μας -δυστυχώς- υπάρχει και η «κοσμική μεσιτεία». Πόσες φορές συμπολίτες μας δεν χρειάστηκε να ζητήσουν μεσολάβηση από κάποιον «γνωστό» για να υπερπηδηθεί ένα εμπόδιο που αφορά ιατρικό ή άλλο θέμα, να εξυπηρετηθούν σε μια υπηρεσία, να λάβουν μια απάντηση που αλλιώς θα καθυστερούσε μήνες; Αυτή η πρακτική, παλιά όσο και ο ίδιος ο κρατικός μηχανισμός, έχει γίνει για πολλούς ένας αναγκαίος βραχνάς. Στην ηθική θεολογική κρίση, το «μέσον» μπορεί να γίνει αδικία, γιατί αποκλείει άλλους και δημιουργεί ανισότητα, τρέφει δε την απογοήτευση και την έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στους θεσμούς.

Στη σύγχρονη Ευρώπη, όπου η ισονομία και η διαφάνεια αποτελούν θεμελιώδεις αξίες, η Εκκλησία μπορεί να υπενθυμίσει ότι η αληθινή «μεσιτεία» δεν είναι σύστημα γνωριμιών, αλλά υπηρεσία του κοινού καλού, ώστε να τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης όλοι οι πολίτες, χωρίς διακρίσεις. Η εμπειρία του λαού μας, δείχνει πόσο ανάγκη έχουμε να μεταφέρουμε την πνευματική λογική της μεσιτείας της Θεοτόκου στην καθημερινή μας λειτουργία ως κοινωνία. Μια κοινωνία που θα βασίζεται όχι στο «ποιον ξέρεις», αλλά στο «τι είναι δίκαιο» και «τι υπηρετεί την αλήθεια», μπορεί να είναι πραγματικά αντάξια των ευρωπαϊκών αξιών και του ορθόδοξου ήθους.

Απέναντι λοιπόν στην ανθρώπινη «μεσολάβηση» η μεσιτεία της Θεοτόκου και των αγίων αποτελεί υπόδειγμα δικαιοσύνης και ανιδιοτελούς αγάπης, εκφράζοντας την αλληλεγγύη και την πνευματική ενότητα μέσα στο Σώμα του Χριστού. Η πρεσβεία της Θεοτόκου είναι ενέργεια πνευματική, που αναβαθμίζει την ανθρώπινη ύπαρξη και μέσω της προσευχής όπως έχει προλεχθεί, ενώνει τον άνθρωπο με το Θεό.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου, μας υπενθυμίζει την ένδοξη μετάβασή της μητέρας του Θεού και όλου του ανθρώπινου γένους στον ουρανό, όπου ως «μεσίτρια» συνεχίζει να μεσολαβεί υπέρ των πιστών στα αιτήματά τους. Η εορτή αυτή, αποτελεί μια ευκαιρία, να βιώσουμε και να εκφράσουμε την πνευματική αυτή μεσιτεία, που δεν έχει παύσει, αλλά συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση στον ουρανό. Είναι τέλος μια ζωντανή πρόσκληση για ενίσχυση της πνευματικής μας σχέσης μαζί της και, μέσω αυτής, με τον Χριστό, ενισχύοντας την πίστη μας στη δικαιοσύνη, την αγάπη και την αληθινή «μεσιτεία» που σώζει και προσφέρει όλα τα καλά και ωφέλιμα.

[1] Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού Λόγος Πρώτος Απολογητικός προς τους διαβάλλοντας τας Αγίας Εικόνας, PG 94, 1247-1253.

©® Απαγορεύεται ρητά η χρήση, αναπαραγωγή ή αναδημοσίευσή της παρούσης, ολική ή μερική, χωρίς να έχει χορηγηθεί άδεια ή και ζητηθεί από τον συντάκτη. Τονίζεται ότι, δεν υπάρχει ουδεμία ανάγκη προβολής μας από ανάξιoυ λόγου παραπλανητικούς ιστοχώρους.