Ρένος Κωνσταντίνου, θεολόγος

Ο Μέγας Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 274 μ.Χ. Πατέρας του ήταν ο Κωνστάντιος ο Α’ ο Χλωρός και μητέρα του η Ελένη, η οποία καταγόταν από το  Δρέπανο της Βιθυνίας. Είναι άξιο αναφοράς ότι ο πατέρας του ήταν ειδωλολάτρης (πίστευε στο  θεό Ηλιο), ενώ η μητέρα του ήταν χριστιανή. Ο Κωνσταντίνος από  18 χρονών έγινε στρατιωτικός και χάρη στην ανδρεία του, τιμήθηκε με τα ανώτατα αξιώματα του στρατού. Ήταν αυτός, πού με το  χριστιανικό σταυροειδές λάβαρο και το σύνθημα «εν τούτω νίκα», κατατρόπωσε τα  στρατεύματα του Μαξεντίου και έπειτα του Λικινίου.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος, αν και αρχικά ήταν ειδωλολάτρης, ευνόησε και στήριξε την Εκκλησία μετά από διωγμούς τριών αιώνων. Με το διάταγμα των Μεδιολάνων ή της ανεξιθρησκείας (313 μ.Χ.), έδωσε οριστικό τέλος στους διωγμούς κατά των χριστιανών. Πολλοί είναι οι λόγοι που τον οδήγησαν σε αυτό: Καταρχήν, όπως σημειώσαμε, η μητέρα του ήταν χριστιανή. Ο Μέγας Κωνσταντίνος σεβόταν και τιμούσε τη μητέρα του. Ένας άλλος λόγος, είναι ότι ο πατέρας του, όπως αρχικά και ο ίδιος, αν και ειδωλολάτρες, ήταν μονοθεϊστές (πίστευαν στο θεό Ήλιο). Από την άλλη οι άδικοι και ανελέητοι διωγμοί κατά των χριστιανών, δημιούργησαν μια συμπάθεια γι’ αυτούς. Τέλος, ο Μ. Κωνσταντίνος πίστευε πως μια κοινή θρησκεία (και συγκεκριμένα ο χριστιανισμός) θα ένωνε τους υπηκόους της αυτοκρατορίας του. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ο χριστιανισμός έγινε και η επίσημη θρησκεία του κράτους.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος μετέφερε την πρωτεύουσα του κράτους του στο αρχαίο βυζάντιο, και εκεί έκτισε τη βασίλισσα των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη. Στο τέλος, ο Μ. Κωνσταντίνος αξιώθηκε και του Αγίου Βαπτίσματος. Πέθανε σε ηλικία 63 ετών (21 Μαΐου 337).

Η δε Αγία Ελένη, που συνεορτάζεται με το γιο της, ήταν αυτή που βρήκε τον Τίμιο Σταυρό στους Αγίους Τόπους. Ο Μ. Κωνσταντίνος χρηματοδότησε την αποστολή, επικεφαλής της οποίας ήταν η Αγία Ελένη,  για την εύρεση του Τιμίου Σταυρού. Με θαυμαστό τρόπο η Αγία Ελένη βρήκε τον Τίμιο Σταυρό και τον μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Είναι γνωστό ότι η Αγία Ελένη με τη συνοδεία της πέρασαν και από την Κύπρο.  Η Αγία ίδρυσε τη Μονή Σταυροβουνίου με θαυμαστό τρόπο και άφησε τεμάχιο από το Τίμιο Ξύλο. Τεμάχια από τον Τίμιο Σταυρό, όπως και μέρος από το σχοινί που έδεσαν τον Χριστό, άφησε και σε άλλα μέρη του νησιού (π.χ. Όμοδος).

Δίκαια οι Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη θεωρούνται Ισαπόστολοι, αφού έπαυσαν τους διωγμούς κατά της Εκκλησίας, βρήκαν το πολυτιμότερο κειμήλιο του χριστιανισμού, τον Τίμιο Σταυρό και συνέβαλαν στην εδραίωση και επικράτηση του χριστιανισμού.

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Πραξ. 26: 1, 12-20)

Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, Ἀγρίππας  ὁ βασιλεὺς πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη· Ἐπιτρέπεταί σοι ὑπὲρ σεαυτοῦ λέγειν. Τότε ὁ Παῦλος ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπελογεῖτο· ᾿Εν οἷς καὶ πορευόμενος εἰς τὴν Δαμασκὸν μετ᾿ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς παρὰ τῶν ἀρχιερέων, ἡμέρας μέσης κατὰ τὴν ὁδὸν εἶδον, βασιλεῦ, οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς καὶ τοὺς σὺν ἐμοὶ πορευομένους· πάντων δὲ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τὴν γῆν ἤκουσα φωνὴν λαλοῦσαν πρός με καὶ λέγουσαν τῇ ῾Εβραΐδι διαλέκτῳ· Σαοὺλ Σαούλ, τί με διώκεις; Σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν. Ἐγὼ δὲ εἶπον· Τίς εἶ, Κύριε; Ὁ δὲ εἶπεν· Ἐγώ εἰμι ᾿Ιησοῦς ὃν σὺ διώκεις. Ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ στῆθι ἐπὶ τοὺς πόδας σου· εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι, προχειρίσασθαί σε ὑπηρέτην καὶ μάρτυρα ὧν τε εἶδες ὧν τε ὀφθήσομαί σοι, ἐξαιρούμενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἐθνῶν, εἰς οὓς ἐγώ σε ἀποστέλλω ἀνοῖξαι ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, τοῦ ἐπιστρέψαι ἀπὸ σκότους εἰς φῶς καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ σατανᾶ ἐπὶ τὸν Θεόν, τοῦ λαβεῖν αὐτοὺς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ κλῆρον ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πίστει τῇ εἰς ἐμέ. ῞Οθεν, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, οὐκ ἐγενόμην ἀπειθὴς τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ, ἀλλὰ τοῖς ἐν Δαμασκῷ πρῶτον καὶ ῾Ιεροσολύμοις, εἰς πᾶσάν τε τὴν χώραν τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγέλλω μετανοεῖν καὶ ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν Θεόν, ἄξια τῆς μετανοίας ἔργα πράσσοντας.

 

Νεοελληνική Απόδοση

Εκείνες τις μέρες, ο Αγρίππας τότε είπε στον Παύλο: «Σου επιτρέπεται να απολ­ογηθείς». Τότε ο Παύλος σήκωσε το χέρι του και άρχισε την απολογία του: Πηγαίνοντας γι’ αυτό το σκοπό στη Δαμασκό με εξουσιοδότηση και άδεια από τους αρχιερείς, είδα στο δρόμο, βασιλιά μου, μέρα μεσημέρι, ένα φως από τον ουρανό, πιο λαμπρό κι από τον ήλιο, να με περιβάλλει με τη λάμψη του κι εμένα κι αυτούς που πάγαιναν μαζί μου. Όλοι μας πέσαμε στη γη, κι εγώ άκουσα μια φωνή που μου έλεγε στην εβραϊκά γλώσσα: «Σαούλ, Σαούλ, γιατί με καταδιώκεις; Είναι οδυνηρό να κλοτσάς στα καρφιά». Εγώ ρώτησα: «Ποιος είσαι, Κύριε;» κι εκείνος απάντησε:  «εγώ είμαι ο Ιησούς, που εσύ τον καταδιώκεις. Σήκω όμως και στάσου στα πόδια σου. Γι’ αυτό φανε­ρώθηκα σ’ εσένα: για να σε πάρω στην υπηρεσία μου και να σε κατα­στήσω μάρτυρα γι’ αυτά που είδες και γι’ αυτά που θα σου δείξω ακό­μη. Θα σε προστατεύω από το λαό σου και από τους εθνικούς, στους οποίους εγώ σε στέλνω, για ν’ ανοίξεις τα μάτια τους, ώστε να επιστρέψουν από το σκοτάδι στο φως κι από την εξουσία του σατανά στο Θεό. Γιατί, αν πιστέψουν σ’ εμένα θα λάβουν τη συγχώρηση των αμαρτιών τους και μια θέση ανάμεσα σ’ εκείνους που ανήκουν στο Θεό». Ύστερα απ’ αυτά, βασιλιά Αγρίππα, δεν αρνήθηκα να υπακού­σω στην ουράνια οπτασία, αλλά άρχισα να κηρύττω, πρώτα σ’ αυ­τούς που ήταν στη Δαμασκό και στα Ιεροσόλυμα κι ύστερα σ’ όλη τη χώρα της Ιουδαίας και στους εθνικούς, να μετανοήσουν και να επι­στρέψουν στο Θεό και να δείχνουν τη μετάνοιά τους με τα ανάλογα έργα τους.