Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας το 347μ.Χ. Ο πατέρας του ονομαζόταν Σεκούνδος και η μητέρα του Ανθούσα. Οι γονείς του βαπτίσθηκαν Χριστιανοί, όταν γεννήθηκε ο Άγιος Ιωάννης. Ο Άγιος έμεινε ορφανός από πατέρα λίγο καιρό μετά την γέννηση του. Η μητέρα του δεν ξαναπαντρεύτηκε, θέλοντας να αφιερώσει όλες τις φροντίδες της στην ανατροφή του γιου της.

Το γεγονός ότι η οικογένεια του Αγίου ήταν πολύ πλούσια, επέτρεψε στον Άγιο να διδαχθεί από τους καλύτερους δασκάλους της Αντιόχειας. Από μικρός έδειξε την αγάπη του τόσο για τα γράμματα όσο και για την Χριστιανική πίστη. Το 363μ.Χ., βαπτίσθηκε Χριστιανός. Σε ηλικία 20 ετών, το 367μ.Χ., ξεκίνησε να εργάζεται ως δικανικός ρήτορας (δικηγόρος δηλαδή) στην Αντιόχεια, με μεγάλη επιτυχία. Δεν εξάσκησε πολύ καιρό το επάγγελμα αυτό αφού όνειρο του ήταν να μονάσει και να αφιερωθεί στον Χριστό.

Στην αρχή, και για χάρη της μητέρας του, μόνασε στο ίδιο του το σπίτι, αφιερώνοντας τον χρόνο του στην προσευχή και στην μελέτη χριστιανικών συγγραμμάτων. Μετά τον θάνατο της μητέρας του, και αφού μοίρασε όλη του την περιουσία στους φτωχούς της πόλης, εγκατέλειψε την Αντιόχεια και εισήλθε ως μοναχός σε ένα μικρό μοναστήρι.

Στο μοναστήρι αυτό ασκεί το πνεύμα του μελετώντας και συγγράφοντας αλλά δεν παραλείπει να ασχολείται και με τις καθημερινές εργασίες της μονής. Με την χάρη του Ιησού Χριστού, ξεκινά να κάνει θαύματα θεραπεύοντας ανίατες ασθένειες. Από το μοναστήρι θα λείψει για ένα μακρύ χρονικό διάστημα όπου το πέρασε ασκητεύοντας σε μία σπηλιά. Η υγεία του είναι αυτή που θα επιβάλει την επιστροφή του στην μονή.

Εκεί θα συνεχίσει το θεάρεστο έργο του έως το 380μ.Χ., όπου μετά από Θεϊκή Παρέμβαση θα επιστρέψει στην γενέτειρα του, Αντιόχεια, και θα χειροτονηθεί διάκονος. Τα επόμενα έξη χρόνια εκτός από τα καθήκοντα του αξιώματος του, θα ασχοληθεί με την μελέτη και συγγραφή χριστιανικών κειμένων. Το 386μ.Χ. μετά από παράκληση του Πατριάρχη Αντιοχείας Φλαβιανού, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος χειροτονείται Πρεσβύτερος.

Από αυτήν την στιγμή ξεκινά να ιερουργεί και ταυτόχρονα να αναπτύσσει μεγάλη κοινωνική και θρησκευτική δράση. Στέκεται στο πλευρό του ποιμνίου του όποτε υπάρχει ανάγκη και θερμαίνει τις καρδιές των πιστών με τους λόγους που εκφωνεί από τον Άμβωνα της εκκλησίας. Τότε του δόθηκε ο χαρακτηρισμός Χρυσόστομος, αφού τα λόγια του είναι χρυσάφι για τις καρδιές και τις ψυχές των χριστιανών. Την πολύπλευρη αυτή του δράση, συμπληρώνουν οι αγώνες που διεξήγαγε εναντίων τόσο των ειδωλολατρών όσο και των αιρετικών. Για δεκατρία συνεχή έτη, ο Άγιος Ιωάννης ο Χυσόστομος, αγωνίζεται καθημερινά για την υλική και κυρίως για την πνευματική ευημερία του ποιμνίου του.

Η δράση του Αγίου είναι η αιτία που η φήμη του έφτασε ως την Κωνσταντινούπολη. Έτσι όταν χήρεψε ο Πατριαρχικός Θρόνος της Βασιλεύουσας, κλήθηκε ο Άγιος Ιωάννης να αναλάβει αυτή την θέση. Ο λαός της Αντιόχειας αντιδρά σε αυτό, μη θέλοντας να αποχωριστεί τον ποιμένα του. Τελικά ο Άγιος θα απαχθεί από στρατιώτες του Βυζαντίου, κρυφά από τον λαό της Αντιόχειας, και θα οδηγηθεί στην Κωνσταντινούπολη. Στις 15 Δεκεμβρίου του 398μ.Χ. ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, θα καθίσει στον Πατριαρχικό Θρόνο της Πόλης.

Την δράση που είχε ως Ιερέας στην Αντιόχεια, θα συνεχίσει, σε μεγαλύτερη κλίμακα, ως Πατριάρχης στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό είναι κάτι που θα στρέψει πολλούς εναντίων του, μεταξύ των οποίων η Βασίλισσα Ευδοξία και ο Πατριάρχης Αλεξάνδρειας Θεόφιλος. Αυτοί οι δύο με δόλια μέσα, πετυχαίνουν να εκδοθεί διαταγή από τον Αυτοκράτορα Αρκάδιο, σύμφωνα με την οποία ο Άγιος Ιωάννης εξορίζεται από την Πόλη και του αφαιρείται το Πατριαρχικό αξίωμα. Ο Άγιος μην θέλοντας να δημιουργηθούν φασαρίες, αποχωρεί ήσυχα από την Βασιλεύουσα και επιστρέφει στο ποίμνιο του στην Μικρά Ασία.

Γρήγορα όμως βγήκαν στο φως οι ραδιουργίες κατά του Αγίου και ο Αυτοκράτορας τον καλεί να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη. Ο Άγιος επιστρέφει, αλλά λίγο καιρό μετά ξανασυκοφαντείται από την Ευδοξία. Για δεύτερη φορά θα πάρει τον δρόμο της εξορίας που θα τον οδηγήσει στην Χαλκηδόνα. Εκεί θα συλληφθούν όσοι τον συνοδεύουν και έτσι μοναχός θα συνεχίσει τον δρόμο ως την πόλη Κουκουσό.

Στην Κουκουσό, δίδαξε τον χριστιανισμό, βάπτισε πολλούς Χριστιανούς και οργάνωσε την Εκκλησία χειροτονώντας Επισκόπους και Ιερείς. Ταυτόχρονα στέλνει πολλές επιστολές στην Κωνσταντινούπολη με τις οποίες καλεί τους πιστούς να συνεχίσουν τους αγώνες τους κατά των αιρετικών και υπέρ της εξάπλωσης του Χριστιανισμού.

Οι διωγμοί του Αγίου όμως δεν θα λάβουν τέλος. Μετά από εντολή του Αρκαδίου, ο Άγιος οδηγείτε, συνοδεία στρατιωτών, προς την πόλη Πιτυούντα στον Καύκασο. Επέλεξαν την απομακρυσμένη αυτή πόλη ώστε να εμποδίσουν την επικοινωνία του Αγίου με τους πιστούς της Κωνσταντινούπολης. Η υγεία του Αγίου δεν είναι σε καλή κατάσταση. Αυτήν την κατάσταση επιβαρύνει δραματικά η βάναυση συμπεριφορά των στρατιωτών που τον συνοδεύουν. Πριν καταφέρουν να φτάσουν στην Πιτυούντα, και σε ένα μοναστήρι του Αγίου Βασιλίσκου, που ήταν στον δρόμο τους, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Σεπτεμβρίου του 407μ.Χ., σε ηλικία 60 ετών. Το λείψανο του τάφηκε στο μοναστήρι αυτό και παρέμεινε εκεί έως το 434μ.Χ. όπου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας κληρονόμησε πλήθος ομιλιών, επιστολών και πραγματειών. Τα διδακτικά του αυτά κείμενα αποτελούν πνευματικό χρυσάφι για όλους τους Χριστιανούς.

Την μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου εορτάζουμε στις 13 Νοεμβρίου.

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Εβρ. 7: 26-28, 8: 1-2)

Ἀδελφοί, τοιοῦτος ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος, ὃς οὐκ ἔχει καθ’ ἡμέραν ἀνάγκην, ὥσπερ οἱ ἀρχιερεῖς, πρότερον ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν θυσίας ἀναφέρειν, ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ· τοῦτο γὰρ ἐποίησεν ἐφάπαξ ἑαυτὸν ἀνενέγκας. Ὁ νόμος γὰρ ἀνθρώπους καθίστησιν ἀρχιερεῖς ἔχοντας ἀσθένειαν, ὁ λόγος δὲ τῆς ὁρκωμοσίας τῆς μετὰ τὸν νόμον υἱὸν εἰς τὸν αἰῶνα τετελειωμένον. Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, τοιοῦτον ἔχομεν ἀρχιερέα, ὃς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης ἐν τοῖς οὐρανοῖς, τῶν Ἁγίων λειτουργὸς καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ Κύριος, καὶ οὐκ ἄνθρωπος.

 

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, τέτοιος αρχιερέας μας χρειαζόταν· άγιος, άκακος, αψεγάδιαστος, χωρίς καμιά σχέση με την ανθρώπινη αμαρτία, ο οποίος ανέβηκε πάνω από τα ουράνια. Αυτός δεν έχει ανάγκη, όπως οι άλλοι αρχιερείς, να προσφέρει καθημερινά θυσίες, πρώτα για τις δικές του αμαρτίες, κι ύστερα για τις αμαρτίες του λαού. Αυτό το έκανε μια για πάντα, προσφέροντας τον ίδιο τον εαυτό του. Ο νόμος εγκαθιστά αρχιερείς ανθρώπους με ατέλειες. Τα λόγια όμως του όρκου, ο οποίος δόθηκε μετά το νόμο, εγκαθιστούν αρχιερέα τον Υιό, που είναι και παραμένει αιώνια τέλειος. Το βασικό στοιχείο των όσων είπαμε είναι πως εμείς έχουμε αρχιερέα τέτοιον, που ανέβηκε στα ουράνια και κάθεται στα δεξιά της μεγαλοσύνης του Θεού. Ως αρχιερέας υπηρετεί στα άγια των αγίων και στην αληθινή σκηνή του Μαρτυρίου, την οποία δεν την έστησε άνθρωπος, αλλά ο Θεός.