skip to Main Content

Άγιος Νικηφόρος, αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ο ομολογητής (2 Ιουνίου)

Ο άγιος Νικηφόρος, ο πρώτος με το όνομα αυτό πα­τριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (806-815 μ.Χ.), υπήρξε γέν­νημα και θρέμμα της βασιλίδας των πόλεων, δηλαδή της Κωνσταντινουπόλεως. Γεννήθηκε κατά την εποχή της βασι­λείας του δυσσεβούς αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ε’ του Κοπρωνύμου (741-775 μ.Χ.), και συγκεκριμένα κατά το έτος 758 μ.Χ. Οι γονείς του Θεόδωρος και Ευδοκία κατάγονταν από ευγενή και ονομαστή γενιά.

Ο Θεόδωρος ήταν συντάκτης των βασιλικών προστα­γμάτων, και επομένως είχε σημαντικότατη θέση κοντά στον αυτοκράτορα. Κατηγορήθηκε όμως στον αυτοκράτορα ως προσκυνητής των θείων Εικόνων. Για το λόγο αυτό του καταξέσχισαν με ανελέητη μαστίγωση το σώμα και εν συν­εχεία τον εξόρισαν στο φοβερό φρούριο των Μυλάσων της Καρίας της Μικράς Ασίας. Μετά από κάμποσο χρονικό διάστημα ανακλήθηκε από την εξορία. Επειδή όμως δεν υποχώρησε στα βασιλικά προστάγματα, και πάλι εξορίστηκε πέρα από τη Νίκαια της Βιθυνίας, της Μικράς Ασίας. Στον τόπο εκείνο της εξορίας, αφού έζησε έξι χρόνια με πολλές ταλαιπωρίες και κακοπάθειες, εξεδήμησε προς Κύριον.

Ο γιος του Θεόδωρου, ο τίμιος Νικηφόρος, από τη στιγμή σχεδόν που γεννήθηκε, γαλουχήθηκε μέσα στα σπάργανα της Ορθοδοξίας. Μόλις δε ο Νικηφόρος πέρα­σε τη νηπιακή ηλικία και αφού έλαβε άριστη εκπαίδευση, κατατάχτηκε στους συντάκτες των βασιλικών προσταγμά­των, έγινε δηλαδή γραμματέας του αυτοκράτορα. Κατόπιν όμως θεώρησε όλα τα του κόσμου ως σκύβαλα και ως ιστό αράχνης, και γι’ αυτό έφυγε από την Κωνσταντινούπολη και πήγε στην Προποντίδα. Όντας δε μόνος εκεί, ήταν στο Θεό και μόνο αφοσιωμένος, ασκούμενος με ποικίλους κό­πους και ταλαιπωρίες. Επειδή όμως εξεδήμησε προς Κύ­ριον ο μέγας πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ταράσιος, το 806 μ.Χ., ο Νικηφόρος, ύστερα από πίεση και θερμή παράκληση του συνωνύμου του αυτοκράτορα Νικηφόρου Α’ (802-811 μ.Χ.), ανήλθε στο πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως.

Μετά από πέντε χρόνια, το 811 μ.Χ., απεβίωσε ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α’ και τον διαδέχτηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο γιός του Σταυράκιος (811 μ.Χ.). Αυτός όμως πέθανε πολύ γρήγορα, ύστερα από βασιλεία δύο μό­νο μηνών, και τον διαδέχτηκε στο θρόνο ο ευσεβέστατος Μιχαήλ Α’ Ραγκαβές (811-813 μ.Χ.). Τούτον όμως τον εξεθρόνισε ο θηριώνυμος Λέων Ε’ ο Αρμένιος και, αφού του πήρε την εξουσία, βασίλευσε μέχρι το 820 μ.Χ.

Ο Λέων, μόλις ανήλθε στον αυτοκρατορικό θρόνο, ανακίνησε τον διωγμό κατά των αγίων Εικόνων και της Ορθοδοξίας. Πόσα δε και ποια επιχειρήματα χρησιμο­ποίησε και τι προσπάθειες κατέβαλε με παρρησία ο σεβά­σμιος εκείνος πατριάρχης Νικηφόρος, προκειμένου να πεί­σει τον ασεβή αυτόν αυτοκράτορα να ορθοφρονήσει και να παύσει τον διωγμό κατά των θείων Εικόνων, είναι αδύνατον να ειπεί και να γράψει κανείς. Ο θεομισής όμως Λέων εξεδίωξε τον άγιο Νικηφόρο από τον πατριαρχικό θρόνο, το 815 μ.Χ., και, αφού τον εξόρισε και τον έκλεισε σε μια απάνθρωπη φυλακή, πρόσταζε να μην του προσφέ­ρει κανείς ούτε την παραμικρή παρηγοριά.

Σ’ αυτήν την άθλια και ελεεινή κατάσταση της φυλα­κής έζησε ο ευγενής την καταγωγή και γενναίος πατριάρ­χης Νικηφόρος Α’, μέχρις ότου ο πανάθλιος αυτός αυτοκράτορας Λέων Ε’ κατακρεουργήθηκε το 820 μ.Χ. από τους οικείους του μέσα στον ιερό Ναό, τον ευρισκόμενο στην περιοχή του Φόρου. Μετά από το θάνατο του αυτοκράτορα ο Νικηφόρος αφέθηκε ελεύθερος.

Ο μακαριστός Νικηφόρος διετέλεσε πατριάρχης εννέα χρόνια, ενώ στην εξορία βρισκόταν επί δεκατρία χρό­νια. Καταπονήθηκε και καταταλαιπωρήθηκε από τις διώ­ξεις και τις κακοπάθειες για χάρη της Ορθοδοξίας. Μόλις δε ο Άγιος συμπλήρωσε τα εβδομήντα του χρόνια (828 μ.Χ.), παρέδωσε το πνεύμα του στα χέρια του Θεού.

(Γεωργίου Δ. Παπαδημητρόπουλου, Θεολὀγου-Φιλολόγου-Λυκειάρχου, Με τους Αγίους μας, Ιούνιος, σ. 14-17).

Ο Άγιος αυτός έζησε τον 4ο αιώνα. Σπούδασε την ιατρική και οι γνώσεις πού πήρε άπ’ αυτή συνετέλεσαν να ενισχυθεί ή πίστη του. Διότι στη μελέτη του ανθρωπίνου σώματος, του θαυμάσιου αυτού ζωντανού οργανισμού, έβλεπε αναρίθμητα και καταπληκτικά δείγματα σοφίας. Θα ήταν παραφροσύνη να τα αποδώσει στην τύχη. Όλα αυτά μαρτυρούν τον παντοδύναμο και πάνσοφο Δημιουργό. ο Βλάσιος, λοιπόν, ήταν άριστος επιστήμονας και σοφός στο μυαλό. Όμως αυτό δε φθάνει, και ρωτάει ο θεόπνευστος λόγος της Άγιας Γραφής: “Τίς σοφός και επιστήμων εν ύμίν; δειξάτω εκ της καλής αναστροφής τα έργα αυτού εν πραΰτητι σοφίας”. Δηλαδή, ποιος από σας είναι σοφός και φωτισμένος; Όποιος είναι, ας το δείξει όχι με λόγια, αλλά με τα έργα της καλής του ζωής και με πραότητα, πού δίνει στον άνθρωπο ή αληθινή σοφία. Και ο Βλάσιος το έδειξε. Την επιστήμη του δεν την έκανε επάγγελμα, αλλά αγαθοεργία. Πήγαινε στα σπίτα των φτωχών ασθενών, πού θεράπευε και φρόντιζε με κάθε τρόπο. Συγχρόνως όμως, μελετούσε αδιάκοπα και την Αγία Γραφή. Όλη του ή καλή εργασία έφερε τον Βλάσιο στις τάξεις του κλήρου και τον ανέδειξε επίσκοπο Σεβαστείας. Από τη θέση αυτή, χρησιμοποιεί περισσότερο την επιστήμη του για τη δόξα του Θεού, με έργα και διδασκαλία. Τελικά, βασανίζεται σκληρά από τον έπαρχο Άγρικόλα και αποκεφαλίζεται. Συνδύασε, έτσι, στη ζωή του αρμονικότατα, πίστη και επιστήμη.

Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Φερωνύμως βλαστήσας ως δένδρον εϋκαρπον, Ίεράρχα Κυρίου Βλάσιε ένδοξε, μαρτυρίου τους καρπούς κόσμω προήγαγες, και θαυμάτων δωρεάς, αναβλύζεις δαψιλώς, ως θείος Ιερομάρτυς, τοις καταφεύγουσι Πάτερ, τη άντιλήψει της πρεσβείας σου.

Πηγή: www.pigizois.gr 

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Εβρ. 4: 14-16, 5:1-6)

Ἀδελφοί, ἔχοντες ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας. Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειραμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. Προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν. Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. Καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ ὁ Ἀαρών. Οὔτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ᾿ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· Υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, έχουμε μέγα αρχιερέα, που έφτασε ως το θρόνο του Θεού, τον Ιησού, τον Υιό του Θεού. Δεν έχουμε αρχιερέα που να μην μπορεί να συμμεριστεί τις αδυναμίες μας. Αντίθετα, έχει δοκιμαστεί σε όλα, επειδή έγινε άνθρωπος σαν κι εμάς, χωρίς όμως να αμαρτήσει. Ας πλησιάσουμε, λοιπόν, με θάρρος το θρόνο της χάριτος του Θεού, για να μας σπλαχνιστεί και να μας δωρίσει τη χάρη του, την ώρα που τη χρειαζόμαστε.     Κάθε αρχιερέας που προέρχεται από ανθρώπους εγκαθίσταται για να υπηρετεί το Θεό για χάρη τους και για να προσφέρει δώρα και θυσίες για τις αμαρτίες τους. Είναι σε θέση να δείχνει ανοχή σ’ όσους ζουν στην άγνοια και στην πλάνη, αφού κι ο ίδιος έχει ανθρώπινες αδυναμίες. Εξαιτίας τους είναι υποχρεωμένος να προσφέρει, όπως για το λαό, έτσι και για τον εαυτό του, θυσίες για τη συγχώρηση των αμαρτιών. Επισης, κανένας δεν παίρνει μόνος του αυτή την τιμή, αλλά όταν τον καλέσει ο Θεός, όπως ακριβώς τον Ααρών. Έτσι κι ο Χριστός, δεν τίμησε ο ίδιος τον εαυτό του με το αξίωμα του αρχιερέα, αλλά του το έδωσε εκείνος που του είπε: Είσαι ο Υιός μου, εγώ σήμερα σε γέννησα. Σ’ ένα άλλο σημείο η Γραφή λέει: Εσύ είσαι ιερέας για πάντα όπως ο Μελχισεδέκ.

___________________________________________________________________________

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Λκ. 12: 8-12)

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· Πᾶς ὃς ἂν ὁμολογήσῃ ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁμολογήσει ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τῶν Ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ· ὁ δὲ ἀρνησάμενός με ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ἀπαρνηθήσεται ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ. Καὶ πᾶς ὃς ἐρεῖ λόγον εἰς τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσεται αὐτῷ· τῷ δὲ εἰς τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα βλασφημήσαντι οὐκ ἀφεθήσεται. Ὅταν δὲ προσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ τὰς συναγωγὰς, καὶ τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, μὴ μεριμνᾶτε πῶς ἢ τί ἀπολογήσησθε, ἢ τί εἴπητε· τὸ γὰρ ῞Αγιον Πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν.

 

Νεοελληνική Απόδοση 

Είπε ο Κύριος στους μαθητές του· Όποιος όμως με απαρνηθεί μπροστά στους ανθρώπους, αυτόν θα τον απαρνηθεί και ο Υιός του Ανθρώπου κατά την τελική κρίση μπρο­στά στους αγγέλους του Θεού. Όποιος μιλήσει προσβλητικά κατά του Υιού του Ανθρώπου, ο Θεός θα τον συγχωρέσει· όποιος όμως προσβάλει το Άγιο Πνεύμα, ο Θεός δε θα τον συγχωρέσει. Όταν σας οδηγήσουν μπροστά στις συναγωγές ή στις πολιτικές αρχές, μην αγωνιάτε για το πώς θα απολογηθείτε ή τι θα πείτε, γιατί το Άγιο Πνεύμα θα σας φωτίσει εκείνη τη στιγμή τι θα πρέπει να πείτε».

Back To Top