Σάββατο της Διακαινησίμου, 22α Απριλίου 2023
Αποστόλου (Ο΄) Ναθαναήλ (1). Θεοχάρους και Αποστόλου οσίων των εν Άρτη. Νεάρχου. Οσίου Θεοδώρου του Συκεώτου (2), επισκόπου Αναστασιουπόλεως (†613).
(1) Ο άγιος Ναθαναήλ καταγόταν από την Κανά της Γαλιλαίας όπου ο Κύριος πραγματοποίησε το πρώτο του θαύμα. Ήταν στενός φίλος του Αποστόλου Φιλίππου, ο οποίος και του ανήγγειλε την υλοποίηση της προφητείας στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Στη συνέχεια έγινε ένας εκ των 12 Αποστόλων για τον οποίο ο Κύριος έπλεξε το εγκώμιο λέγοντας:« Ιδέ αληθής Ισραηλίτης, εν ω δόλη ουκ έστιν». Μετά την ανάληψη του Κυρίου ο Ναθαναήλ εξετέλεσε και αυτή την ανατεθείσα αποστολή της διάδοσης του Ευαγγελίου.
(2) Ο όσιος Θεόδωρος καταγόταν από το χωριό Συκεόν της Γαλατίας και έζησε στα χρόνια του περίφημου αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Ήταν καρπός μίας αμαρτωλής σχέσης μεταξύ μίας νεαρής ονόματι Μαρίας και κάποιου βασιλικού ταχυδρόμου ονόματι Κοσμά. Όμως ο πατέρας του γρήγορα τον εγκατέλειψε. Αντίθετα η μητέρα του μετανοηθείσα στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Αποδείχθηκε συνετή και αφοσιώθηκε με όλη της την ψυχή στην ανατροφή του παιδιού της, ανατρέφοντάς τον «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Και ο Θεόδωρος αντάμειψε με τον καλύτερο τρόπο τις μητρικές προσδοκίες. Σε νεαρή ηλικία εκάρη μοναχός και αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Για τα πλούσια πνευματικά και διοικητικά του τάλαντα εξελέγη ομόφωνα Επίσκοπος Αναστασιουπόλεως. Από τη θέση αυτή ο Θεόδωρος ξεδίπλωσε όλες τις αρετές πού τον κοσμούσαν, αναδειχθείς σε μέγα διδάσκαλο κλήρου και λαού. Συμβούλευε, νουθετούσε, ενθάρρυνε, βοηθούσε και ευεργετούσε τούς πάντες ανεξαιρέτως. Η φήμη του εξαπλώθηκε γρήγορα, ώστε πολλοί άρχοντες έφθαναν στην έδρα της Επισκοπής του για να λάβουν τις πνευματικές οδηγίες του. Έλαβε δε από τον Πανάγαθο Θεό το χάρισμα να απαλλάσσει από τα ακάθαρτα πνεύματα. Παρέδωσε ειρηνικά την αγία ψυχή του στον ιερώνυμο χορό των Αγίων και Δικαίων της πίστεώς μας.
Αποστολικό Ανάγνωσμα
Πρωτότυπο Κείμενο (Πραξ. 3:11-16)
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, κρατοῦντος τοῦ ἰαθέντος χωλοῦ τὸν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην συνέδραμε πρὸς αὐτοὺς πᾶς ὁ λαὸς ἐπὶ τῇ στοᾷ τῇ καλουμένη Σολομῶντος ἔκθαμβοι. Ἰδὼν δὲ Πέτρος ἀπεκρίνατο πρὸς τὸν λαόν· Ἄνδρες ᾿Ισραηλῖται, τί θαυμάζετε ἐπὶ τούτῳ, ἢ ἡμῖν τί ἀτενίζετε ὡς ἰδίᾳ δυνάμει ἢ εὐσεβείᾳ πεποιηκόσι τοῦ περιπατεῖν αὐτόν; Ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰμ καὶ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακώβ, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, ἐδόξασε τὸν παῖδα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν· ὃν ὑμεῖς μὲν παρεδώκατε καὶ ἠρνήσασθε αὐτὸν κατὰ πρόσωπον Πιλάτου, κρίναντος ἐκείνου ἀπολύειν· ὑμεῖς δὲ τὸν ἅγιον καὶ δίκαιον ἠρνήσασθε, καὶ ᾐτήσασθε ἄνδρα φονέα χαρισθῆναι ὑμῖν, τὸν δὲ ἀρχηγὸν τῆς ζωῆς ἀπεκτείνατε, ὃν ὁ Θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, οὗ ἡμεῖς μάρτυρές ἐσμεν. Καὶ ἐπὶ τῇ πίστει τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ τοῦτον, ὃν θεωρεῖτε καὶ οἴδατε, ἐστερέωσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ, καὶ ἡ πίστις ἡ δι᾿ αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύτην ἀπέναντι πάντων ὑμῶν.
Νεοελληνική Απόδοση
Εκείνες τις μέρες, ενώ ο χωλός που θεραπεύτηκε ακολουθούσε από κοντά τον Πέτρο και τον Ιωάννη, μαζεύτηκαν γύρω τους κατάπληκτοι όλοι οι άνθρωποι στη στοά που λεγόταν «του Σολομώντα». Όταν τους είδε ο Πέτρος είπε στον κόσμο: «Ισραηλίτες, γιατί θαυμάζετε γι’ αυτό, και τι μας κοιτάτε έτσι, σαν να όταν με δική μας δύναμη ή με δική μας ευσέβεια που τον κάναμε να περπατάει; Ο Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, ο Θεός των πατέρων μας, έδειξε τη δόξα του Ιησού του δούλου που εσείς τον παραδώσατε να σταυρωθεί και τον αρνηθήκατε μπροστά στον Πιλάτο, όταν εκείνος αποφάσισε να τον αφήσει ελεύθερο. Εσείς αρνηθήκατε τον άγιο και τον δίκαιο, και ζητήσατε να ελευθερωθεί για χάρη σας ένας φονιάς. Και σκοτώσατε αυτόν που έφερε τη ζωή. Ο Θεός όμως τον ανάστησε από τους νεκρούς, και για το γεγονός αυτό εμείς είμαστε μάρτυρες. Και τούτον που τον βλέπετε και τον γνωρίζετε, τον στερέωσε στα πόδια του το όνομά του και η πίστη σ’ αυτόν. Η πίστη που δίνει ο Ιησούς τον έκανε σωματικά ακέραιο, όπως όλοι το βλέπετε μπροστά σας.
___________________________________________________________________________
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα
Πρωτότυπο Κείμενο (Ιω. 3: 22-33)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ οἱ Μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν γῆν· καὶ ἐκεῖ διέτριβε μετ᾿ αὐτῶν καὶ ἐβάπτιζεν. Ἦν δὲ καὶ ᾿Ιωάννης βαπτίζων ἐν Αἰνὼν, ἐγγὺς τοῦ Σαλείμ, ὅτι ὕδατα πολλὰ ἦν ἐκεῖ· καὶ παρεγίνοντο καί ἐβαπτίζοντο· οὔπω γὰρ ἦν βεβλημένος εἰς τὴν φυλακὴν ὁ ᾿Ιωάννης. Ἐγένετο οὖν ζήτησις ἐκ τῶν μαθητῶν ᾿Ιωάννου μετὰ ᾿Ιουδαίου περὶ καθαρισμοῦ. Καὶ ἦλθον πρὸς τὸν ᾿Ιωάννην καὶ εἶπον αὐτῷ· Ῥαββί, ὃς ἦν μετὰ σοῦ πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, ᾧ σὺ μεμαρτύρηκας, ἴδε οὗτος βαπτίζει καὶ πάντες ἔρχονται πρὸς αὐτόν. Ἀπεκρίθη ᾿Ιωάννης καὶ εἶπεν· Οὐ δύναται ἄνθρωπος λαμβάνειν οὐδέν, ἐὰν μὴ ᾖ δεδομένον αὐτῷ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ. Αὐτοὶ ὑμεῖς μοι μαρτυρεῖτε ὅτι εἶπον· Οὐκ εἰμὶ ἐγὼ ὁ Χριστός, ἀλλ᾿ ὅτι ἀπεσταλμένος εἰμὶ ἔμπροσθεν ἐκείνου. Ὁ ἔχων τὴν νύμφην, νυμφίος ἐστίν· ὁ δὲ φίλος τοῦ νυμφίου, ὁ ἑστηκὼς καὶ ἀκούων αὐτοῦ, χαρᾷ χαίρει διὰ τὴν φωνὴν τοῦ νυμφίου. Αὕτη οὖν ἡ χαρὰ ἡ ἐμὴ πεπλήρωται. Ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι. Ὁ ἄνωθεν ἐρχόμενος, ἐπάνω πάντων ἐστίν· ὁ ὢν ἐκ τῆς γῆς ἐκ τῆς γῆς ἐστι καὶ ἐκ τῆς γῆς λαλεῖ. Ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐρχόμενος, ἐπάνω πάντων ἐστί. Καὶ ὃ ἑώρακε καί ἤκουσε, τοῦτο μαρτυρεῖ, καὶ τὴν μαρτυρίαν αὐτοῦ οὐδεὶς λαμβάνει. Ὁ λαβὼν αὐτοῦ τὴν μαρτυρίαν, ἐσφράγισεν, ὅτι ὁ Θεὸς ἀληθής ἐστιν.
Νεοελληνική Απόδοση
Εκείνο τον καιρό, ήρθε ο Ιησούς και οι μαθητές του στην περιοχή της Ιουδαίας, κι εκεί έμενε αρκετόν καιρό μαζί τους και βάπτιζε. Αλλά κι ο Ιωάννης βάπτιζε τότε στην Αινών, κοντά στο Σαλείμ, γιατί είχε πολύ νερό εκεί, και οι άνθρωποι έρχονταν και βαφτίζονταν, αφού ο Ιωάννης δεν είχε ακόμα φυλακιστεί. Έγινε, λοιπόν, μια συζήτηση ανάμεσα σε μερικούς από τους μαθητές του Ιωάννη και σ’ έναν Ιουδαίο, σχετικά με το θρησκευτικό καθαρμό. Κι ήρθαν στον Ιωάννη και του είπαν: «Δάσκαλε, αυτός που ήταν μαζί σου πέρα από τον Ιορδάνη, αυτός που εσύ επίσημα τον παρουσίασες, να που αυτός τώρα βαφτίζει, κι όλοι πηγαίνουν σ’ αυτόν». Κι ο Ιωάννης απάντησε: «Τίποτα δεν μπορεί να λάβει ο άνθρωπος, αν δεν του είναι δοσμένο από το Θεό. Εσείς οι ίδιοι είστε μάρτυρες ότι είπα, “δεν είμαι εγώ ο Μεσσίας, αλλά είμαι απεσταλμένος πριν απ’ αυτόν”. Γαμπρός είναι εκείνος που έχει τη νύφη· ο φίλος όμως του γαμπρού, που στέκεται κοντά και τον ακούει, είναι γεμάτος χαρά ακούγοντας τη φωνή του γαμπρού. Αυτή είναι η χαρά η δική μου και τώρα έχει ολοκληρωθεί. Εκείνου το έργο πρέπει να μεγαλώνει και το δικό μου να μικραίνει». Αυτός που έρχεται από το Θεό είναι ανώτερος από όλους αυτός που προέρχεται από τη γη έχει ανθρώπινη προέλευση και μιλάει ανάλογα. Αυτός που έρχεται από το Θεό είναι ανώτερος απ’ όλους και κηρύττει ό,τι είδε κι άκουσε· κανείς όμως δε δέχεται τη μαρτυρία του. Αυτός που δέχεται τη μαρτυρία του αναγνωρίζει ότι ο Θεός λέει την αλήθεια.