α) Ο Άγιος Ισίδωρος Πηλουσιώτης, που τιμάται από την Εκκλησία στις 4 Φεβρουαρίου, διακρίθηκε ως σπουδαίος επιστολογράφος. Διέθετε σπάνια παρρησία και διακρινόταν για το ακέραιο ήθος και την ορθότητα της πίστης. Σώζονται χιλιάδες επιστολές του προς κληρικούς, σοφιστές, γραμματικούς, ιατρούς αλλά και ιδιώτες. Χωρίς να υπολογίζει τη δύναμη της κρατικής εξουσίας, λειτουργώντας πέρα από εγκόσμιες σκοπιμότητες, ήλεγχε ακόμη και κοσμικούς άρχοντες καθώς και αυτόν ακόμη τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’ (408-450).

β) Πολλές από τις επιστολές του Ισιδώρου απευθύνονται σε επισκόπους, πρεσβυτέρους, διακόνους και μοναχούς, στους οποίους υπενθυμίζει το ύψος της ιεροσύνης και του μοναχικού βίου καθώς και την πνευματική βαρύτητα της κλήσης τους. Σχετικά με την υψηλή αποστολή της ιεροσύνης ακολουθεί τον Γρηγόριο Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Η ιεροσύνη είναι «θείο πράγμα», «θεία τελετή η οποία ανοίγει τους ουρανούς σε όσους μυήθηκαν» στη χριστιανική πίστη αλλά και «πράγμα ουράνιο».

γ) Υπενθυμίζει ακόμη ο όσιος τη βαριά ευθύνη που έχει ο επίσκοπος, όταν χειροτονεί αναξίους κληρικούς. Είναι σαν να παραδίδει τα πρόβατα σε λύκους για να τα κατασπαράξουν και σε αλεπούδες για να τα αφανίσουν με δόλο. Σε μια επιστολή θέτει τα εξής ερωτήματα: Τι φταίει η Εκκλησία, αν ορισμένοι κατέχουν το αξίωμα του κληρικού, ενώ δεν είναι άξιοι να προσμετρούνται ούτε καν στα λαϊκά μέλη της; Και από την άλλη, γιατί να μην εγκωμιάζεται η Εκκλησία για τους αξίους διακόνους της αλλά να διασύρεται μόνο για τους αναξίους;

δ) Σε επιστολή του προς τον Άγιο Κύριλλο, ο οποίος αρχικά ήταν εναντίον του ιερού Χρυσοστόμου, του συνιστά να μη δίνει ιδιαίτερη σημασία στις φήμες και τις προκαταλήψεις, προκειμένου να κρίνει σωστά την κατάσταση. Αν ο Θεός δεν κρίνει βιαστικά, αλλά περιμένει τη μετάνοια των ανθρώπων, πολύ περισσότερο ισχύει αυτό για τις ανθρώπινες κρίσεις. Η σύσταση και η παραίνεση του Αγίου Ισιδώρου είχε άμεσο αποτέλεσμα, αφού ο Κύριλλος αποκατέστησε το όνομα του ιερού Χρυσοστόμου στα δίπτυχα και έγινε έκτοτε ένθερμος υποστηρικτής του.

ε) Συγκεκριμένα, ακολουθώντας την αριστοτελική μεσότητα ο όσιος γράφει: «Η συμπάθεια δεν βλέπει καθαρά, ενώ η αντιπάθεια δεν βλέπει καθόλου! Αν λοιπόν θέλεις να έχεις καθαρά μάτια και από τις δύο παθήσεις, να μη λαμβάνεις βιαστικές αποφάσεις, αλλά να ερευνάς τις αιτίες με δίκαιη κρίση. Διότι κι ο Θεός, που γνωρίζει τα πάντα πριν ακόμη γίνουν, θέλησε φιλάνθρωπα να κατέβει και να ακούσει τον θρήνο των Σοδόμων, διδάσκοντάς μας με αυτό ότι πρέπει να εξετάζουμε τα πάντα με ακρίβεια. Πολλοί… μιλούν σατυρικά για σένα, ότι είσαι ένας άνθρωπος που έχεις την τάση να παρασύρεσαι από τις προσωπικές σου εχθρότητες και ότι δεν έχεις στην καρδιά σου την υπόθεση του Ιησού Χριστού. Λένε ότι μιμείσαι τον θείο σου Θεόφιλο, ο οποίος διέσπειρε ολοκάθαρη μανία για τον θεοφόρο και θεοφιλή Ιωάννη» (Επιστολή 310).

στ) Σε άλλη επιστολή «περί έριδος» προς τον Κύριλλο, που ήταν οξύς στη διαμάχη του με τον αρχιεπίσκοπο Αντιοχείας, του ζητά να σταματήσει τη φιλονικία και ότι δεν μπορεί να κληροδοτεί στην Εκκλησία τη διχόνοια με πρόσχημα την ευσέβεια. Γράφει: Μη λοιπόν την άμυνά σου για την προσβολή που δέχθηκες από τους ανθρώπους που σου τη χρωστούν τη μεταθέτεις στη ζωντανή Εκκλησία, κατασκευάζοντας την «αιώνιον αυτή διχόνοιαν εν προσχήματι ευσεβείας» (Επιστολή 370).

ζ) Οι διχοστασίες και οι φιλονικίες με πρόσχημα την ευσέβεια φαίνεται ότι απασχόλησαν την Εκκλησία από τα πρώτα της ακόμη χρόνια. Οι διενέξεις αυτές οφείλονταν σε διάφορες αιτίες: προσωποληψίες, αιρετικές δοξασίες, εγωκεντρισμούς, εμπάθειες, ζήλο «ου κατ’ επίγνωσιν» κ.ά. Ο Απόστολος Παύλος επιτιμώντας τους Κορινθίους για κάτι ανάλογο αναρωτιέται: «Μεμέρισται ο Χριστός»; (Α’ Κορ. 1, 13). Ο κίνδυνος των διαιρέσεων στο όνομα του Χριστού ελλοχεύει πάντοτε, και υπερβαίνεται όταν υπάρχει εκκλησιαστικό φρόνημα, ορθή πίστη και ενότητα με την Εκκλησία.

Πρωτοπρ. Βασιλείου Ι. Καλλιακμάνη, Καθηγητού Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «Μακεδονία»
πηγή

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Τιμ. Β’ 2:11-19)

Τέκνον Τιμόθεε, πιστὸς ὁ λόγος· εἰ γὰρ συναπεθάνομεν, καὶ συζήσομεν· εἰ ὑπομένομεν, καὶ συμβασιλεύσομεν· εἰ ἀρνούμεθα, κἀκεῖνος ἀρνήσεται ἡμᾶς· εἰ ἀπιστοῦμεν, ἐκεῖνος πιστὸς μένει· ἀρνήσασθαι ἑαυτὸν οὐ δύναται. Ταῦτα ὑπομίμνησκε, διαμαρτυρόμενος ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μὴ λογομαχεῖν εἰς οὐδὲν χρήσιμον, ἐπὶ καταστροφῇ τῶν ἀκουόντων. Σπούδασον σεαυτὸν δόκιμον παραστῆσαι τῷ Θεῷ, ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον, ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας. Τὰς δὲ βεβήλους κενοφωνίας περιΐστασο· ἐπὶ πλεῖον γὰρ προκόψουσιν ἀσεβείας, καὶ ὁ λόγος αὐτῶν ὡς γάγγραινα νομὴν ἕξει· ὧν ἐστιν ῾Υμέναιος καὶ Φιλητός, οἵτινες περὶ τὴν ἀλήθείαν ἠστόχησαν, λέγοντες τὴν ἀνάστασιν ἤδη γεγονέναι, καὶ ἀνατρέπουσι τήν τινων πίστιν. Ὁ μέντοι στερεὸς θεμέλιος τοῦ Θεοῦ ἕστηκεν, ἔχων τὴν σφραγῖδα ταύτην· Ἔγνω Κύριος τοὺς ὄντας αὐτοῦ· καὶ, Ἀποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ ὀνομάζων τὸ ὄνομα Κυρίου.

.

Νεοελληνική Απόδοση

Παιδί μου Τιμόθεε, πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στα λόγια: «Μαζί με το Χριστό αν πεθάναμε, μαζί του και θα ζήσουμε. Αν υπομένουμε, μαζί του και θα βασιλέψουμε. Αν τον αρνηθούμε, κι εκείνος θα μας αρνηθεί. Αν απιστούμε, πιστός εκείνος μένει, να αρνηθεί τον εαυτό του δεν μπορεί». Αυτά να τους θυμίζεις και να τους εξορκίζεις στο όνομα του Κυ­ρίου να μη μάχονται για λέξεις, γιατί αυτό σε τίποτα δε χρησιμεύει, αλ­λά φέρνει καταστροφή σ’ αυτούς που ακούν. Φρόντισε να παρου­σιαστείς μπροστά στο Θεό άξιος της επιδοκιμασίας του, εργάτης που δεν ντρέπεται για το έργο του, αλλά διδάσκει σωστά την αλήθεια του ευαγγελίου. Να αποφεύγεις τις κούφιες φλυαρίες, που βεβηλώ­νουν την αλήθεια· γιατί όσοι επιδίδονται ο αυτές θα προχωρούν όλο και περισσότερο στην ασέβεια κι η διδασκαλία τους θα εξαπλωθεί σαν γάγγραινα. Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι κι ο Υμέναιος κι ο Φιλητός, που ξεστράτισαν και απομακρύνθηκαν από την αλήθεια, λέγοντας ότι η ανάσταση των νεκρών έγινε ήδη, και γκρεμίζουν έτσι την πίστη μερικών. Κι όμως, το στερεό θεμέλιο που έβαλε ο Θεός μένει ακλόνητο και έχει τούτη την επιγραφή: Ο Κύριος γνωρίζει αυτούς που του ανήκουν· και: «Όποιος λέει ότι ανήκει στον Κύριο να φύγει μακριά από την αμαρτία».