Ρένος Κωνσταντίνου, θεολόγος

Το όνομα ή καλύτερα ο όρος «Μελχισεδέκ»  σημαίνει «Βασιλιάς Δικαιοσύνης». Στην Αγία Γραφή αναφέρεται ένα πρόσωπο με αυτό το όνομα που αφορά τον Ιερέα και Βασιλέα της Σαλήμ (που ταυτίζεται με την πόλη, που αργότερα έγινε γνωστή ως Ιερουσαλήμ). Όταν ο Άβραμ (Αβραάμ) νίκησε το βασιλιά του αρχαίου Ελάμ, Χοδολλογομόρ και τους άλλους συμμάχους του στην κοιλάδα Σιδδίμ, ο Μελχισεδέκ έφερε στον πατριάρχη του Ισραήλ Αβραάμ «άρτο και οίνο» και τον ευλόγησε στο όνομα «του Θεού του Υψίστου». Ο Αβραάμ του έδωσε «το ένα δέκατο» από όλα τα λάφυρα των εχθρών του. (Γεν. 14, 18-20).

Ο Μελχισεδέκ θεωρείται ως προφητικός τύπος του Μεσσία διότι:

1) Με μοναδικό και άνευ προηγουμένου τρόπο υπήρξε ταυτόχρονα ιερέας και βασιλέας. Η ιερατική ιδιότητά του προηγείται κατά πολύ εκείνης του Ααρωνικού ιερατείου, μετά τη θέσπιση του Μωσαϊκού Νόμου. Στον Ψαλμό 110,4 αναφέρεται προφητικά για τον Μεσσία: «Σύ ει ιερεύς, εις τον αιώνα κατά την τάξιν Μελχισεδέκ». Δηλαδή «Εσύ είσαι παντοτεινός ιερέας κατά θέση και αξίωμα Μελχισεδέκ» ή «Εσύ είσαι ιερέας για πάντα όπως ο Μελχισεδέκ. Το προφητικό αντίτυπο σχολιάζει ο απόστολος Παύλος προσδίδοντας στο όνομα τίτλο αλλά και θρησκευτικό βαθμό: «όπου πρόδρομος υπερ ημών εισήλθεν Ιησούς κατά την τάξιν Μελχισεδέκ αρχιερεύς γενόμενος εις τον αιώνα» (Εβρ. 6,20) που μεταφράζεται «Ο Ιησούς, αρχιερέας για πάντα όπως ο Μελχισεδέκ».

2) Ο Μελ­χι­σε­δέκ ε­πί­σης ο­νο­μά­ζε­ται στην προς Ε­βραί­ους ε­πι­στο­λή ως «α­πά­τωρ, α­μή­τωρ, α­γε­νε­α­λό­γη­τος» (Ε­βρ. 7, 3). Και ο Κύ­ριος μας Ιησούς Χριστός εί­ναι α­πά­τωρ κα­τά την αν­θρώ­πι­νη φύ­ση, δη­λα­δή χω­ρίς πα­τέ­ρα, α­φού, ό­πως α­παγ­γέλ­λου­με και στο «Σύμ­βο­λο της Πί­στε­ως», ε­σαρ­κώ­θη και ε­νην­θρώπη­σε εκ Πνεύ­μα­τος Α­γί­ου και Μα­ρί­ας της Παρ­θέ­νου. Η Υ­πε­ρα­γί­α Θε­ο­τό­κος δεν συ­νέ­λα­βε τον Χρι­στό με τους φυ­σιο­λο­γι­κούς ό­ρους της αν­θρω­πί­νης φύ­σε­ως, δη­λα­δή με τη συ­νερ­γα­σί­α αν­δρός, αλ­λά υ­περ­φυ­ώς, ό­πως λέ­γει και η υ­μνο­λο­γί­α της Εκ­κλη­σί­ας μας. Ο Δε­σπό­της Χρι­στός ε­πί­σης εί­ναι α­μή­τωρ κα­τά τη Θεί­α Του φύ­ση, α­φού ε­γεν­νή­θη μό­νο εκ του Πα­τρός «προ πά­ντων των αι­ώ­νων». Εί­ναι τέ­λος α­γε­νε­α­λό­γη­τος κα­τά τη θεί­α φύ­ση Του, α­φού δεν υ­πάρ­χουν «πρό­γο­νοι» στον Χρι­στό ως Θε­ό. «Την γε­νε­άν αυτού τις δι­η­γή­σε­ται», α­να­φω­νεί ο προ­φή­της Ησαΐας, εν­νο­ώ­ντας τη θεί­α Του φύ­ση, α­φού ως άν­θρω­πος προ­έρ­χε­ται εκ σπέρ­μα­τος Δαυ­ίδ.

3) Ο Μελ­χι­σε­δέκ δεν εί­χε χρι­σθεί με έ­λαι­ο, ό­πως ο Α­α­ρών· η ιε­ρο­σύ­νη του ή­ταν θεί­ο δώ­ρο, το ο­ποί­ο εί­ναι αι­ώ­νιο. Το ί­διο και ο Κύ­ριος, ο Ο­ποί­ος ε­πί­σης δεν έ­χει δια­δό­χους, κα­θώς και ο Μελ­χι­σε­δέκ. Η ιε­ρο­σύ­νη του Μελ­χι­σε­δέκ εί­ναι α­νώ­τε­ρη α­πό τη Λευ­ϊτι­κή· το ί­διο συμ­βαί­νει και στο πρό­σω­πο του Ι­η­σού Χρι­στού. Η ιε­ροσύ­νη Του εί­ναι κα­τά πο­λύ α­νώ­τε­ρη και α­σύ­γκρι­τη α­πό τη νο­μι­κή. Ο Ι­η­σούς Χρι­στός, ό­πως και ο Μελ­χι­σε­δέκ, εί­ναι ιε­ρέ­ας, ό­χι μό­νο των Ιου­δαί­ων, αλ­λά και των ε­θνών. Έ­χει έλ­θει στον κό­σμο, για να κα­λέ­σει σε έ­να δεί­πνο μυ­στι­κό ο­λό­κλη­ρη την αν­θρω­πό­τη­τα, και ό­χι μό­νο τους Ιου­δαί­ους.

4) Ό­πως α­να­φέ­ρε­ται στο βι­βλί­ο της Γε­νέ­σε­ως, ο Μελ­χι­σε­δέκ προ­σέ­φε­ρε ως θυ­σί­α«άρ­τους και οίνον» (Γεν. 14, 18). Η προ­σφο­ρά αυ­τή του Μελ­χι­σε­δέκ εί­ναι προ­τύ­πω­ση του Σώ­μα­τος και του Αί­μα­τος του Ι­η­σού Χρι­στού. Ο άρ­τος και οί­νος εί­ναι προ­τύ­πω­ση της α­ναι­μά­κτου θυ­σί­ας του Χρι­στού, της Θεί­ας Ευ­χα­ρι­στί­ας.

Η μνήμη του Μελχισεδέκ τιμάται από την Εκκλησία μας την Κυριακή των Προπατόρων.