skip to Main Content

Άγιος Επιφάνιος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου (12 Μαΐου)

Πρόμαχος της Ορθοδοξίας, θιασώτης του ασκητισμού ο Άγιος Επιφάνιος, αντιαιρετικός συγγραφέας με αγιότητα βίου και αγωνιστικό φρόνημα ασυνήθιστο, «το τελευταίο λείψανο της αρχαίας ευσέβειας» χαρακτηριστικά κατά τον άγιο Ιερώνυμο. Στα 36 χρόνια της αρχιερατείας του, ο χειμαζόμενος λαός του νησιού βρήκε στο πρόσωπό του τον στοργικό πατέρα, τον ζηλωτή ιεραπόστολο, τον φωτεινό καθοδηγητή, τον ακούραστο προστάτη κι οδηγό.

Με τις αδιάκοπες ενέργειές του, έγινε αφορμή ο χριστιανισμός να διαδοθεί παντού στην Κύπρο κι η Εκκλησία της να γίνει ζηλευτή.

Γεννήθηκε στο χωριό Βησανδούκη κοντά στην Ελευθερούπολη της Παλαιστίνης γύρο στα 315 μ.Χ. Έχασε τη ζωή του εν πλω το 403 μ.Χ. Γεννημένος σε μια εξελληνισμένη εβραϊκή οικογένεια, ο Επιφάνιος εξειδικεύτηκε στις γλώσσες που απαιτούνται για την κατανόηση της Γραφής. Από πολύ νεαρή ηλικία έγινε μοναχός στην Παλαιστίνη. Αργότερα πήγε στην Αίγυπτο και έμεινε σε διάφορες κοινότητες της ερήμου. Επέστρεψε στην Παλαιστίνη το 333, χειροτονήθηκε και έγινε ηγούμενος σ’ ένα μοναστήρι στην Ελευθερούπολη, το οποίο έκτισε στα νιάτα του και το οποίο διηύθυνε επί 30 χρόνια. Έγινε ευρέως γνωστός και απέκτησε φήμη για τις γνώσεις του, την αυστηρότητά του, την απονέκρωση των παθών του, την πνευματική του σοφία και τις διδαχές του. Επικλήθηκε ως το «Μαντείο της Παλαιστίνης», έγινε επίσκοπος Κωνσταντίας (Σαλαμίνας) και Αρχιεπίσκοπος Κύπρου το 367. Η φήμη του ήταν τέτοια που ήταν ένας από τους λίγους Ορθόδοξους Επισκόπους που δεν ενοχλήθηκε από τον αρειανό αυτοκράτορα Ουάλεντα, αν και ο Επιφάνιος κήρυττε σθεναρά εναντίον του Αρειανισμού.

Πολέμησε με σταθερότητα τις αιρέσεις και προάσπισε με πάθος την Ορθοδοξία. Ο ζήλος κι η αγάπη του γι’ αύτη τον έσπρωχναν μερικές φορές σε υπερβολές. Η προσφορά του όμως υπήρξε μεγάλη κι ανιδιοτελής. Υποστήριξε τον Επίσκοπο Παυλίνο το 376 στην Αντιόχεια κατά τους ισχυρισμούς του Μελέτιου και των επισκόπων της Ανατολής, και παρακολούθησε ένα συμβούλιο στη Ρώμη το οποίο κλήθηκε από τον Πάπα Άγιο Δάμασο το 382. Κατά το τέλος της ζωής του ο Επιφάνιος είχε εμπλακεί σε διάφορα δυσάρεστα επεισόδια με άλλους ιεράρχες. Πρώτον, χειροτόνησε ιερέα στην επισκοπή άλλου επισκόπου. Κατήγγειλε επίσης τον οικοδεσπότη του, Επίσκοπο Ιωάννη των Ιεροσολύμων, στο καθεδρικό ναό του Ιωάννη το 394 για την απαλότητα του Ιωάννη έναντι του Ωριγενισμού (θεωρούσε τον Ωριγένη υπεύθυνο για πολλές από τις αιρέσεις της εποχής). Γι’ αυτό το λόγο, ο Επιφάνιος κέρδισε τη φιλία του Αγίου Ιερώνυμου, ο οποίος ήταν μεγάλος αντίπαλος του Ωριγένη.

Όταν ο άγιος τελούσε το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, κατά την ώρα της μετουσιώσεως των Τιμίων Δώρων, αναφέρεται πως ο ευλαβής επίσκοπος έβλεπε αυτό τούτο το Άγιο Πνεύμα να καταβαίνει επάνω στα Άχραντα Δώρα και να τα ευλογεί.

Ο άγιος Επιφάνιος έγραψε και πολλά συγγράμματα. Τα σπουδαιότερα συγγράμματα του Επιφανίου είναι ο «Αγκυρωτός» και το «Πανάριον». Το πρώτον σε 120 παραγράφους περιλαμβάνει μια επιτομή της σύγχρονης προς τον άγιο Επιφάνιο Θεολογίας. Το «Πανάριον» δηλαδή κιβώτιο, όπως το εξηγεί ο ιερός συγγραφέας, περιέχει σωτηριώδη φάρμακα ,δηλαδή επιχειρήματα για την ανασκευή των αιρέσεων που υπήρχαν τότε. Τέτοιες αιρέσεις αναφέρει κάπου 80.

Ευχόμαστε ο Άγιος Επιφάνιος ως ο προστάτης και έφορος της Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου να στηρίζει και να καθοδηγεί όλο το πλήρωμα της τοπικής μας Εκκλησίας.

Back To Top