Από τις 22 μέχρι και 26 Σεπτεμβρίου 2010 στη Βιέννη συνήλθε σε 12η συνεδρία της η Μικτή Επιτροπή επί του Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ Ρ/Καθολικής και Ορθόδοξης Εκκλησίας. Της Επιτροπής συμπροεδρεύουν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης και ο Πρόεδρος του Παπικού Συμβουλίου για την προώθηση της χριστιανικής ενότητας Αρχιεπίσκοπος Κουρτ Κοχ.

Στις εργασίες κάθε Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία εκπροσωπείται από δυο συνέδρους. Την Εκκλησία της Κύπρου εκπροσώπησαν οι Πανιερώτατοι Μητροπολίτες Πάφου κ. Γεώργιος και Κωνσταντίας – Αμμοχώστου κ. Βασίλειος.

Πριν αρχίσουν οι εργασίες τους συνέδρους χαιρέτησαν ο Αρχιεπίσκοπος Βιέννης Καρδινάλιος Κριστόφ Σόνμπορν, ο οποίος και φιλοξενούσε την Επιτροπή και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αυστρίας κ. Μιχαήλ.

Η πρώτη μέρα των συνεδριών αφιερώθηκε στη μεθοδολογία της περαιτέρω εργασίας με θέμα «Το Πρωτείο του Επισκόπου Ρώμης την πρώτη χιλιετία». Οι σύνεδροι αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με το πώς πρέπει να είναι το σχετικό κείμενο, το οποίο εν μέρει εξετάσθηκε στα πλαίσια της προηγούμενης συνεδρίας της Επιτροπής, η οποία πραγματοποιήθηκε πέρσι στην Πάφο.

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Επιτροπής αποφασίστηκε ότι σε δύο χρόνια θα συνέλθει και πάλι η Διεθνής Μικτή Επιτροπή Διαλόγου Ορθοδόξων-Ρωμαιοκαθολικών.

Την Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2010 με τη λήξη των εργασιών της Επιτροπής τελέστηκε Αρχιερατική Πανορθόδοξη Θεία Λειτουργία στον ελληνορθόδοξο Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδας, στην ιστορική Συνοικία των Ελλήνων στο κέντρο της Βιέννης. Την ανάγκη ολοκλήρωσης του Θεολογικού Διαλόγου ώστε να επανέλθουν οι δύο Εκκλησίες, Ορθόδοξη και Ρωμαιοκαθολική, στην ενότητα που είχαν την πρώτη Χιλιετία, τόνισε ο Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης, στον χαιρετισμό του κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας.

Της θείας λειτουργίας, προεξήρχε ο Σεβμασμιώτατος Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης, συλλειτουργούντων των εκπροσώπων ιεραρχών των Ορθοδόξων Εκκλησιών, στην παρουσία των Ρωμαιοκαθολικών εκπροσώπων με επικεφαλής τον Καρδινάλιο της Αυστρίας, Αρχιεπίσκοπο Βιέννης, Κρίστοφ Σένμπορν, καθώς και του πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αυστρία, Μάριου Λυσσιώτη και του Επιτετραμμένου της Ελλάδας, Πέτρου Παναγιωτόπουλου.

Αναφερόμενος στο Διάλογο των Εκκλησιών, που είχε αρχίσει το 1980 στην Πάτμο και στη Ρόδο, ο Μητροπολίτης Περγάμου, ο οποίος είναι επίλεκτο μέλος της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, τόνισε ότι στην πορεία του έκανε πρόοδο, αντιμετώπισε όμως και δυσκολίες διότι τις Εκκλησίες χωρίζει το χάσμα της 2ης Χιλιετίας.
Όπως είπε, η εποχή που ζούμε απαιτεί προσπάθειες, ώστε παλιές διενέξεις και συγκρούσεις να ταφούν στο παρελθόν και να επικρατήσει η ειρήνη, η αγάπη και η συμφιλίωση. Πρόσθεσε ακόμη, ότι στη σημερινή εποχή, που οι άνθρωποι αντιμάχονται αλλήλους, η Χριστιανική Εκκλησία θα πρέπει να δώσει το μήνυμα πίστης, αγάπης, ειρήνης και καταλλαγής.

Ο Μητροπολίτης Ιωάννης, μεταφέροντας τις ευχές και τις ευλογίες προς τους πιστούς στη Βιέννη, του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, επισήμανε πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης συντονίζει τις προσπάθειες των Ορθοδόξων Εκκλησιών στον Θεολογικό Διάλογο, και υπογράμμισε το σπουδαίο πνευματικό έργο της ιστορικής Ιεράς Μητρόπολης Αυστρίας και του Μητροπολίτη Μιχαήλ, η οποία συνδέεται, όπως σημείωσε, με κορυφαία γεγονότα του Ελληνικού Γένους και του Ορθοδόξου Γένους.

Στον χαιρετισμό του ο Μητροπολίτης Αυστρίας-Έξαρχος Ουγγαρίας και Μεσευρώπης τόνισε την Πανχριστιανική Μαρτυρία που επιζητά σήμερα ο κόσμος και σημείωσε το ιστορικό γεγονός της Αρχιερατικής Πανορθοδόξου Θείας Λειτουργίας στην Ιερά Μητρόπολη Αυστρίας, με την ευκαιρία της Συνέλευσης της Διεθνούς Επιτροπής του Διαλόγου των δύο Εκκλησιών, όπως και τη σημασία της προαγωγής αυτού του Διαλόγου.

Η δωδεκάτη Συνάντηση της Διεθνούς Μικτής Επιτροπής επί του Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας πραγματοποιήθηκε στην Βιέννη της Αυστρίας, πόλη με μακρά ιστορία, γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, με πλούσιο οικουμενικό βίο. Η Συνάντηση έλαβε χώρα από 20 έως 27 Σεπτεμβρίου 2010, με γενναιόδωρη και αδελφική φιλοξενία της Ρωμαιοκαθολικής Αρχιεπισκοπής Βιέννης, στο Kardinal König Haus.

Στην Συνάντηση συμμετείχαν είκοσι τρία μέλη εκ μέρους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας• κάποιοι δεν ηδυνήθησαν να παραστούν. Όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες, με εξαίρεση τους εκπροσώπους του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, εκπροσωπήθηκαν,ήτοι Οικουμενικόν Πατριαρχείον, Πατριαρχείον Αλεξανδρείας, Πατριαρχείον Αντιοχείας, Πατριαρχείον Ιεροσολύμων, Πατριαρχείον Μόσχας, Πατριαρχείον Σερβίας, Πατριαρχείον Ρουμανίας, Πατριαρχείον  Γεωργίας, Εκκλησία Κύπρου, Εκκλησία Ελλάδος, Εκκλησία Πολωνίας, Εκκλησία  Αλβανίας και Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας.

Τις εργασίες της Επιτροπής διηύθυναν οι δύο συμπρόεδροί της, Αρχιεπίσκοπος  κ. Kurt Koch και Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης, συνεπικουρούμενοι από τους δύο γραμματείς: τον Μητροπολίτη Σασίμων κ. Γεννάδιο (Οικουμενικόν Πατριαρχείον) και τον Αιδ. Andrea Palmieri (Ποντιφικόν Συμβούλιον δια την Προώθησιν της Χριστιανικής Ενότητος).

Κατά την εναρκτήρια συνεδρία της Ολομελείας, την Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου, τα μέλη της Επιτροπής καλωσόρισαν με εγκαρδιότητα ο οικοδεσπότης, Καρδινάλιος Βιέννης Christoph Schönborn, και ο Μητροπολίτης Αυστρίας                  κ. Μιχαήλ, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εξ ονόματος όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών των ευρισκομένων εις την Αυστρίαν. Αμφότεροι υπεγράμμισαν την σπουδαιότητα της διεξαγωγής της Συναντήσεως  αυτής εις την πόλιν της Βιέννης, η οποία κατέχει όλως ιδιαιτέραν θέσιν εις την ιστορίαν του συνόλου της Χριστιανοσύνης. Το ίδιο βράδυ δεξιώθηκε τα μέλη της Επιτροπής στο Δημαρχείο της πόλεως, ο Δήμαρχος Βιέννης Dr. Michael Häupl. Οι συμπρόεδροι ανακοίνωσαν ότι η Αυτού Αγιότης ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ´ κατά την τακτική Γενική Ακρόαση της Τετάρτης παρώτρυνε τους πιστούς να προσευχηθούν με θέρμην για την συνάντηση της Επιτροπής, και ανέγνωσαν Μήνυμα προς τους συνέδρους της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου. Οι συμπρόεδροι έστειλαν επιστολή  εξ ονόματος της Μικτής Επιτροπής προς τον τέως Πρόεδρο του Ποντιφικού Συμβουλίου για την Προώθηση της Χριστιανικής Ενότητας και συμπρόεδρο του Διαλόγου, Καρδινάλιο Walter Kasper, εκφράζοντας ευγνωμοσύνη και εκτίμηση για τις υπηρεσίες και την σημαντική συμβολή του.

Την Πέμπτη, 23 Σεπτεμβρίου, μέλη του Εθνικού Συμβουλίου των Εκκλησιών στην Αυστρία συναντήθηκαν με τα μέλη της Μικτής Επιτροπής στο Kardinal König Haus. Το Σάββατο, 25 Σεπτεμβρίου, τα μέλη της Ρωμαιοκαθολικής αντιπροσωπείας τέλεσαν την Θεία Ευχαριστία στον καθεδρικό ναό του Αγίου Στεφάνου (Stephansdom) της Βιέννης, προεξάρχοντος του Καρδιναλίου Christoph Schönborn, παρουσία των μελών της Ορθοδόξου αντιπροσωπείας. Στην ομιλία του, ο Καρδινάλιος είπε ότι «έχουμε και χρειαζόμεθα πρωτείον υπό την κανονική έννοια, αλλά υπεράνω όλων είναι το πρωτείον της αγάπης. Όλες οι κανονικές διατάξεις εν τη Εκκλησία υπηρετούν αυτό το πρωτείον της αγάπης». Κατόπιν παρετέθη δεξίωση στο Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο της Βιέννης.

Την Κυριακή, 26 Σεπτεμβρίου, τα μέλη της Ορθοδόξου αντιπροσωπείας τέλεσαν την Θεία Λειτουργία στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδος της Ελληνορθοδόξου Μητροπόλεως Αυστρίας στην Βιέννη, προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννου παρουσία των μελών της Ρωμαιοκαθολικής αντιπροσωπείας. Απευθυνόμενους στους παρισταμένους, ο Μητροπολίτης Αυστρίας κ. Μιχαήλ, μετέφερε «τον χαιρετισμόν του Οίκουμενικού Πατριάρχου κ.Βαρθολομαίου και υπογράμμισε τον ρόλο και την συνεισφορά σημαντικών προσωπικοτήτων της Ελληνορθοδόξου Μητροπόλεως στην ιστορία της Βιέννης». Ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε εξάλλου «στην στενή συνεργασία μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών στην Αυστρία και ιδιαιτέρως στη Βιέννη, ευχόμενος η προσευχή του Κυρίου «ίνα πάντες εν ώσιν» (Ιω. 17.21) να καταστεί πραγματικότητα στην αναζήτηση της ενότητος της Εκκλησίας Του».

Κατά τη διάρκεια του απογεύματος της Κυριακής, τα μέλη της Επιτροπής του Διαλόγου επισκέφθηκαν το Κιστερκιανό Αββαείο του Heiligenkreutz και παρακολούθησαν την ακολουθία του Εσπερινού. Κατόπιν, επισκέφθηκαν τον Ρωσορθόδοξο Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου.

Κατά την πρώτη συνεδρία, ως είθισται, τα μέλη της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής αντιπροσωπείας συναντήθησαν κεχωρισμένως ώστε να συντονίσουν τις εργασίες των.  Στην συνάντηση των Ορθοδόξων συνεζητήθη μεταξύ άλλων το ημιτελές σχέδιο κειμένου, το οποίο προέκυψε από την 11η Ολομέλεια, η οποία πραγματοποιήθηκε πέρυσι στην Πάφο της Κύπρου, καθώς και η μεθοδολογία του Διαλόγου. Ομοίως στη συνάντηση των  Ρωμαιοκαθολικών εξετάσθηκε το σχέδιο κειμένου, με σκοπό την εξεύρεση τρόπων βελτιώσεώς του, και αντηλλάγησαν απόψεις επί μεθοδολογικών θεμάτων.

Συμφώνως προς τα αποφασισθέντα κατά την 10η Ολομέλειαν,  η οποία πραγματοποιήθηκε στη Ραβέννα της Ιταλίας το 2007, η Επιτροπή μελετά το θέμα «Ο ρόλος του Επισκόπου Ρώμης εν τη κοινωνία της Εκκλησίας κατά την πρώτην χιλιετίαν», επί τη βάσει σχεδίου κειμένου εκπονηθέντος υπό της Μικτής Συντονιστικής Επιτροπής, κατά την συνάντησή της στον Άγιον Νικόλαον Κρήτης, στην Ελλάδα, το 2008. Κατά την διάρκειαν της συνεδριάσεώς της στην Βιέννη, η Επιτροπή Διαλόγου συνέχισε την λεπτομερή εξέταση του κειμένου, η οποία άρχισε στην περυσινή συνεδρίαση της Ολομελείας στην Πάφο της Κύπρου. Στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή συζητεί το κείμενον αυτό ως «κείμενον εργασίας», έκρινε δε ότι το κείμενο χρήζει περαιτέρω αναθεωρήσεως. Απεφασίσθη επίσης η σύσταση Υποεπιτροπής, η οποία θα αρχίσει την μελέτη των θεολογικών και εκκλησιολογικών πλευρών του Πρωτείου εν τη σχέσει του προς την Συνοδικότητα. Η Υποεπιτροπή θα υποβάλει το έργον της στην Μικτή Συντονιστική Επιτροπή της Επιτροπής Διαλόγου, η οποία θα συνεδριάσει το προσεχές έτος.

Κατά τη διάρκεια της συνεδριάσεως, τα μέλη της Επιτροπής πληροφορήθησαν την θλιβερή είδηση της εκδημίας, μετά από μακρά ασθένεια, του Monsignor Eleuterio Fortino, Γραμματέως από Ρωμαιοκαθολικής πλευράς της Μικτής Επιτροπής από της ιδρύσεώς της, και ανεπέμφθη δέησις δια την ανάπαυσιν της ψυχής του μεταστάντος.

Η Συνάντηση της Μικτής Επιτροπής χαρακτηρίσθηκε από πνεύμα φιλίας, εμπιστοσύνης και συνεργασίας. Όλα τα μέλη της εξετίμησαν μεγάλως την γενναιόδωρη φιλοξενία της Ρωμαιοκαθολικής Αρχιεπισκοπής Βιέννης, εναποθέτουν δε την συνέχιση του Διαλόγου στις προσευχές των πιστών.

 

Βιέννη, Αυστρία, 26 Σεπτεμβρίου 2010.