Διακόνου Επιφανίου Παπαντωνίου

  «Πεντηκοστήν εορτάζομεν, και Πνεύματος επιδημίαν, και προθεσμίαν επαγγελίας, και ελπίδος συμπλήρωσιν, και το μυστήριον όσον; Ως μέγα τε και σεβάσμιον! Διό βοώμέν σοι· Δημιουργέ του παντός Κύριε, δόξα σοι.» (στιχηρό ιδιόμελο ήχος α’, Εσπερινός Εορτής της Πεντηκοστής)

Πενήντα ημέρες μετά την Ανάσταση του Χριστού, η Εκκλησία τιμά με τον πλέον επίσημο τρόπο την ημέρα της Πεντηκοστής, η οποία θεωρείται και ως η Γενέθλιος ημέρα της Εκκλησίας. Ο πιο πάνω ύμνος ανακεφαλαιώνει το “μέγα και σεβάσμιον” μυστήριον, την έλευση του Αγίου Πνεύματος στον κόσμο.

Η ευαγγελική περικοπή της εορτής περιλαμβάνει την υπόσχεση του Ιησού Χριστού για τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, το οποίο θα λάμβαναν οι Απόστολοι και όλοι οι μαθητές Του, άνδρες και γυναίκες, μετά την εις ουρανούς Ανάληψη Του. Η αποστολική περικοπή από τις Πράξεις των Αποστόλων (β΄ 1-11) περιγράφει τον τρόπο εκπληρώσεως της υποσχέσεως αυτής του Χριστού. «Εν τω συμπληρούσθαι την ημέραν της Πεντηκοστής ήσαν άπαντες οι Απόστολοι ομοθυμαδόν επί το αυτό. Και εγένετο άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας, και επλήρωσεν όλον τον οίκον ου ήσαν καθήμενοι· και ώφθησαν αυτοίς διαμεριζόμεναι γλώσσαι ωσεί πυρός …».

Εξ΄ άλλου, η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος αποτελεί όπως αναφέραμε εκπλήρωση και της υποσχέσεως του Ιησού Χριστού: “Και ιδού εγώ αποστέλλω την επαγγελίαν του Πατρός μου εφ’ υμάς, υμείς δε καθίσατε εν τη πόλει Ιερουσαλήμ έως ου ενδύσησθε δύναμιν εξ ύψους” (Λκ. κδ΄ 49). Οι λόγοι του Ευαγγελίου της ημέρας της Πεντηκοστής, παρμένοι από τον ευαγγελιστή Ιωάννη, είχαν εκφωνηθεί από τον Ιησού Χριστό την ημέρα του εορτασμού της Εβραϊκής Πεντηκοστής. ” Τη εσχάτη ημέρα τη μεγάλη της εορτής ειστήκει ο Ιησούς και έκραξε λέγων, εάν τις διψά, ερχέσθω προς με και πινέτω. Ο πιστεύων εις εμέ, καθώς είπεν η γραφή, ποταμοί εκ της κοιλίας αυτού ρεύσουσιν ύδατος ζώντος. Τούτο δε είπε περί του Πνεύματος ου έμελλον λαμβάνειν οι πιστεύοντες εις αυτόν, ούπω γαρ ήν Πνεύμα Άγιον, ότι Ιησούς ουδέπω εδοξάσθη” (Ιω. ζ’ 37-39). Και εδώ όπως και σε πολλά άλλα σημεία του ευαγγελικού λόγου, φαίνεται η υπόσχεση του Ιησού Χριστού να χορηγήσει το Άγιο Πνεύμα προς όλους εκείνους οι οποίοι θα πιστέψουν στο όνομά Του.

Συγχρόνως η Εκκλησία μέσω της υμνολογίας και πάλι μας διευκρινίζει ότι το Άγιο Πνεύμα δεν ήλθε στιγμιαία στη γη, την ημέρα της Πεντηκοστής, για να φωτίσει τους μαθητές του Χριστού και στη συνέχεια επέστρεψε στον ουρανό.

«Το Πνεύμα το άγιον ήν μέν αεί και έστι και έσται, ούτε αρξάμενον ούτε παυσόμενον». (στιχηρό ιδιόμελο ήχος δ’, Αίνοι της Πεντηκοστής-Εσπερινός Γονυκλισίας)

Το Άγιο Πνεύμα, ως «πανταχού παρόν» υπήρχε ανέκαθεν στον κόσμο πριν ακόμη να δημιουργηθεί. Είναι το πνεύμα του Θεού όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην Παλαιά Διαθήκη το οποίο «επεφέρετο επάνω του ύδατος» (Γεν. 1,2) όταν κυριαρχούσε σκότος και άβυσσος στον κόσμο.

Με τη τελετή του χρίσματος κατά το μυστήριο του Αγίου Βαπτίσματος, επιδαψιλεύονται τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος στους ανθρώπους. Ο κάθε άνθρωπος αξιοποιεί τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος (αγάπη, πίστης, χριστότης, πραότης, αγαθοσύνη, εγκράτεια) και γίνεται δεκτικός σε αυτά με βάση τον προσωπικό του αγώνα κατά Χριστόν.

Στην πορεία της ανθρωπότητας, πολλοί εμφανίστηκαν πρό(σ)καλώντας τους ανθρώπους κάθε εποχής ν’ αλλάξουν την πορεία του κόσμου, τον προσωπικό τους κατά Χριστόν αγώνα, υιοθετώντας ενίοτε αρχές και επιβουλές του ‘‘νεοταξισμού’’.

Δεν θα επιθυμούσαμε να σταθούμε περισσότερο σε αυτό, παρά μόνο να τονίσουμε ότι, σε όσα ή σε όποια αδιέξοδα και αν βρεθεί ο Χριστιανός, ιδιαίτερα ο σύγχρονος άνθρωπος ο οποίος πνίγεται στα διάφορα ουσιαστικά ή επουσιώδη προβλήματά του, αγχώνεται και δεν ησυχάζει, καταφεύγει στον Χριστό και στην Εκκλησία. Γιατί αυτή, ως σώμα του αληθινού Θεού, δεν κοροϊδεύει αλλά προτείνει την αλήθεια που ελευθερώνει και ολοκληρώνει. Το «γνώσεσθαι την Αλήθειαν και η Αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιω. η΄32), το οποίο ο Χριστός είπε στη διδασκαλία Του, ανατρέπει τις ψευδαισθήσεις και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να βγει ο άνθρωπος από τις διάφορες ‘‘αντιλήψεις’’ και ‘‘θεωρίες’’. 

«Όταν έλθη εκείνος, το Πνεύμα της αληθείας, οδηγήσει υμάς εις πάσαν την αλήθειαν» (Ιω. ιστ’ 13). Μόνο με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος μπορούμε να κατανοήσουμε την πίστη μας και τις μεγάλες αλήθειες της. Το Άγιο Πνεύμα, μας διδάσκει πως να προσευχόμαστε στο Θεό, μας ανοίγει το νου στην κατανόηση των θείων Γραφών, μας φωτίζει να διακρίνουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού στη ζωή μας. Έχουμε ανάγκη από τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, για να μην αστοχούμε αλλά να βαδίζουμε σταθερά στο δρόμο της αλήθειας.

Στις μέρες μας, ένας αόρατος ιός τράβηξε χειρόφρενο στην πορεία του κόσμου και τον κτυπά με το μαστίγιό του. Η επιστημονική κοινότητα και η πολιτική ηγεσία, τα έχασαν μπροστά του και είδαν, έστω και προσωρινά, την αδυναμία της «δύναμής» τους, να τον υποτάξουν.

Πολλά ακούγονται περί της προέλευσής του, πολλές απόψεις και θεωρίες σε όλο τον κόσμο έχουν κατακλύσει τα ΜΜΕ. Αναμφίβολα, η ιατρική επιστήμη δίνει τη μάχη και ευχόμαστε σύντομα να βρεθεί το ποθητό εμβόλιο που θα νικήσει «τον φονευτήν ιόν, τον σχήμα κορώνας φέροντα και προκαλούντα φοβίας ή και θάνατον τοις ασθενείς και αναξιοπαθούντας» (Ευχή δια τον κορονοιό, Σεβ. Μητροπολίτου Εδέσσης κ. Ιωήλ).

Εμείς, αναγνωρίζουμε τον αγώνα που με αυτοθυσία έδωσαν και συνεχίζουν να δίνουν οι ιατροί και νοσηλευτές και ευχόμαστε «ο Παράκλητος», το πνεύμα το Άγιον, να φωτίζει και να τους ενισχύσει στη ζωή τους και στις προσπάθειες που καταβάλλουν.  Προσευχόμαστε επίσης «ο αρχηγός της Ζωής και του Θανάτου και Αναστάς Κύριος», να αναπαύει τις ψυχές όλων των κεκοιμημένων πατέρων και αδελφών μας, όχι μόνο όσων προσλήφθηκαν και από τον κορονοιό.

Επιβάλλεται όμως ν’ αναζητήσουμε και τα πνευματικά αίτια της τωρινής αυτής πανδημίας. Πάντοτε μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας υπήρχαν κρίσεις και άλλα διάφορες αρνητικές καταστάσεις.

Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (1880 – 1956)  ερωτηθείς -από που προέρχεται η σημερινή κρίση; (στην εποχή του) σημειώνει ότι -η αιτία για τις ξηρασίες, τις πλημμύρες, τις επι­δημίες και άλλα μα­στιγώματα της γε­νιάς των ανθρώπων είναι πάντα η ίδια. Η αποστασία των αν­θρώπων από τον Θεό. Με την αμαρ­τία της Θεο-αποστασίας οι άνθρωποι προκάλεσαν αυτή την κρίση, και ο Θεός την επέτρεψε, ώστε να ξυπνήσει τους ανθρώ­πους, να τους κάνει ενσυνείδητους, πνευματικούς και να τους γυρίσει προς Εκείνον. 

Ας κλίνουμε λοιπόν όλοι τα γόνατα της ψυχής και του σώματος σε κάθε στιγμή της ζωής μας προς τον Δωρεοδότη Κύριο, εξαιρέτως δε κατά τη μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής και ας επαναλαμβάνουμε την ευχή την οποία και σε κάθε ακολουθία αναπέμπει η Εκκλησία.

Βασιλεύ Ουράνιε, Παράκλητε, το Πνεύµα της αληθείας, ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, ο θησαυρός των αγαθών και ζωής χορηγός, ελθέ και σκήνωσον εν ηµίν και καθάρισον ηµάς από πάσης κηλίδος και σώσον, Αγαθέ τας ψυχάς ηµών.